Επίκαιρα ζητήματα που αφορούν το διεθνές δίκαιο αναλύθηκαν στη διάρκεια του 15ου Σεμιναρίου Διεθνούς Δικαίου που πραγματοποιήθηκε στο Ναύπλιο (4-6 Οκτωβρίου 2019), με «ψυχή» της διοργάνωσης, όπως πάντα, τον Ναυπλιώτη καθηγητή, Πρώην Πρέσβη, Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Ελλάδος στο Συμβούλιο της Ευρώπης, Διευθυντής ΕΚΕΚΔΑΑΔ κ. Στέλιο Περράκη.

Την τριήμερη αυτή επιστημονική συνάντηση τίμησε με την παρουσία του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος και συγκεκριμένα στην εκδήλωση του Σαββάτου στο Παλαμήδι. Οι τριήμερες εργασίες πραγματοποιήθηκαν στο ιστορικό Βουλευτικό και έλαβαν μέρος διαπρεπείς Έλληνες και ξένοι καθηγητές και άλλοι επιστήμονες που ανέπτυξαν τα επιμέρους θέματα.

Ειδική ενότητα αποτέλεσε η επίκαιρη συζήτηση για την Κύπρο: «60 χρόνια από τη Ζυρίχη και το Λονδίνο. Η Κυπριακή Δημοκρατία σε καμπή: Ζητήματα και προοπτικές».

Η Πανελλήνια Επιτροπή Γονέων και Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων Κυπριακής Τραγωδίας αποδέχθηκε την πρόταση συμμετοχής από τον κ. Περράκη και συνέβαλλε καθοριστικά στη συγκεκριμένη ενότητα, (6/10, Κυριακή πρωί: 09.15-12.00) σε μια κρίσιμη καμπή των συζητήσεων για το Κυπριακό, την επαύριον, ίσως, και εξελίξεων, ύστερα από τις συζητήσεις στη Νέα Υόρκη, όπου φυσικά αναφέρθηκε εκτενώς και προέβαλλε για μια ακόμη φορά το μείζον ανθρωπιστικό ζήτημα που δεν είναι άλλο από το θέμα των Αγνοουμένων μας.

Μαζί με την Πρόεδρο της Πανελλήνιας Επιτροπής, κα. Μαρία Καλμπουρτζή το «παρών» έδωσε και ο Πρόεδρος της Παγκύπριας Οργάνωσης Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων, κ. Νίκος Σεργίδης, όπου αμφότεροι ομίλησαν στην επίκαιρη συζήτηση για το Κυπριακό με θέμα «60 χρόνια από τη Ζυρίχη και το Λονδίνο. Η Κυπριακή Δημοκρατία σε καμπή: Ζητήματα και προοπτικές» (6/10, Κυριακή πρωί: 09.15-12.00) και έδωσαν σαφέστατα έμφαση στο θέμα των Αγνοουμένων και στην αγωνιώδη αναζήτηση όλων εμάς των Συγγενών για ένα νέο, μια πληροφορία των αγαπημένων μας προσώπων εδώ και 45 χρόνια…

Ιδιαίτερη στιγμή στο 15o Σεμινάριο του Ναυπλίου ήταν η απονομή του τιμητικού βραβείου “Α.Πολυζωίδης – Γ.Τερτσέτης” στον καθηγητή Αλέξανδρο – Λίνο Σισιλιάνο από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κ. Προκοπή Παυλόπουλο, στο ιστορικό κάστρο του Παλαμηδιού. Ήταν χαρά τόσο για την Πρόεδρο της Πανελλήνιας Επιτροπής, κα. Μαρία Καλμπουρτζή, όσο και για τον Πρόεδρο της Παγκύπριας Οργάνωσης, κ. Νίκο Σεργίδη, η γνωριμία και η ολιγόλεπτη συζήτηση με τον κύριο Σισιλιάνο, πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Σημαντική επίσης ήταν η συζήτηση με τον κύριο Γιακουμόπουλο Χρήστο, Γενικό Διευθυντή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και Κράτους Δικαίου DGI, του Συμβουλίου της Ευρώπης. Οι δύο πρόεδροι των Επιτροπών Αγνοουμένων μοιράστηκαν μαζί τους τις επιφυλάξεις και ανησυχίες για το θέμα μας και εισέπραξαν το ενδιαφέρον και τις απόψεις των κ.κ. Σισιλιάνου και Γιακουμόπουλου. Αμφότεροι δεσμεύτηκαν για την συνέχεια της επικοινωνίας και της συμπαράστασης στο πολύχρονο Ανθρωπιστικό θέμα μας.

Στο τριήμερο αυτό, τ’Ανάπλι βρέθηκε στο επίκεντρο σημαντικών συζητήσεων, σε μία κρίσιμη για την Ευρώπη, τη διεθνή κοινότητα και την Ελλάδα και την Κύπρο συγκυρία, για εξαιρετικής σημασίας ζητήματα πολιτικής του Συμβουλίου της Ευρώπης και της ΕΕ την επαύριον των Ευρωεκλογών και της νέας πολιτικής γεωγραφίας της, καθώς και τις εντάσεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

[ngg src=”galleries” ids=”4″ display=”basic_thumbnail”]

Αναλυτικά η εισήγηση της Πανελλήνιας Επιτροπής από την Πρόεδρο κα. Μαρία Καλμπουρτζή:

«Αξιότιμοι κύριοι  και (θα μου επιτρέψετε την οικειότητα) αγαπητέ κύριε Περράκη , εκ μέρους της Πανελλήνιας Επιτροπής Συγγενών Αγνοουμένων που έχω την τιμή να εκπροσωπώ, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόταση συμμετοχής μας στην συζήτηση  «60 χρόνια από τη Ζυρίχη και το Λονδίνο. Η Κυπριακή Δημοκρατία σε καμπή: Ζητήματα και προοπτικές», σε μια πραγματική  καμπή πιθανών εξελίξεων για το Κυπριακό και  κρίσιμη για το πολύχρονο ανθρωπιστικό θέμα των Αγνοουμένων.  

Νιώθω ιδιαίτερη συγκίνηση αλλά και τιμή για την σημερινή συζήτηση, σε ένα τραπέζι με έγκριτους  ακαδημαϊκούς  και δεν σας κρύβω ότι ευελπιστούμε  σε διαμόρφωση σκέψεων και  ενεργειών που θα οδηγήσει  σε  αποτελεσματικότερη συνέχιση του αγώνα μας,  για την αλήθεια της τύχης των «ακουσίως εξαφανισμένων»   συγγενών μας.

Είναι δύσκολο για εμάς τους συγγενείς, όταν μιλάμε για τους Αγαπημένους μας, να ξεχωρίσουμε το μυαλό από  την καρδιά. Συνήθως  μιλάμε με καρδιά και συγχέονται αυτόβουλα  η λογική και το συναίσθημα. Είμαι σίγουρη πως αντιλαμβάνεστε τον πόνο μας, τον θυμό μας, μα και την περηφάνια  για τους Αγαπημένους μας , που ηρωικά αγωνιζόμενοι και ατιμωτικά προδομένοι, έδωσαν για την πατρίδα μας  ότι  πολυτιμότερο είχαν, την ελευθερία τους, την ζωή τους. Ειλικρινά θα προσπαθήσω να  αποφύγω το σύνηθες του ύφους μου και ζητώ την κατανόηση και των δικών μου, για τον ασυνήθιστα  παγωμένο τρόπο που θα παρουσιάσω την κοινή μας υπόθεση και  χωρίς συναισθηματισμούς να περιγράψω τα δεδομένα.

Κύριοι,

Σε ανθρώπινους όρους, η πιο οδυνηρή επίπτωση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974, είναι το τραγικό ανθρωπιστικό πρόβλημα των αγνοουμένων προσώπων και των οικογενειών τους. 

Η εξαφάνιση προσώπου αποτελεί πολλαπλή παραβίαση των βασικών και θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι παραβιάσεις αυτές δεν περιορίζονται στα δικαιώματα των αγνοουμένων προσώπων, αλλά επεκτείνονται και στα δικαιώματα των οικογενειών τους. Εκείνοι που διαπράττουν αυτό το έγκλημα δεν είναι ένοχοι μόνο για την εξαφάνιση των αγνοουμένων προσώπων, αλλά και για τη διαιώνιση της δυστυχίας των οικογενειών, με το να μην αποκαλύπτουν πληροφορίες για την τύχη των αγαπημένων τους.

Σε νομικούς όρους, το άτομο είναι ο βασιλιάς στο σύστημα προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το άτομο είναι αυτό το οποίο δικαιούται να προσφεύγει. Η συντριπτική πλειοψηφία προσφυγών στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι από άτομα. Μπορούν να προσφύγουν σίγουρα οι ίδιοι οι Αγνοούμενοι, μπορούν επίσης να προσφύγουν οι γονείς τους, η σύζυγος ή ο σύζυγος και τα παιδιά. Αυτοί είναι οι προσφεύγοντες στην προσφυγή που κατατίθεται εναντίον της Τουρκίας.

Ιστορικά  καταχωρήθηκαν στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης εναντίον της Τουρκίας, 4 Διακρατικές προσφυγές της Κύπρου Vs Τουρκίας και αρκετές ατομικές  προσφυγές  για παραβίαση σειράς Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Τα δεδομένα είναι: 1. Τα άτομα αυτά τελούν υπό κράτηση. Τους αποστερείται η ελευθερία, αυτό δημιουργεί παραβίαση όχι μόνο διότι κρατούνται, αλλά και διότι η Τουρκία δεν έχει κάνει οποιαδήποτε διερεύνηση για τις συνθήκες αυτής της κράτησης. 2.Απάνθρωπη μεταχείριση, βασανιστήρια. Όσον αφορά τον ίδιο τον Αγνοούμενο, αυτού του είδους η κράτηση πιθανά να συνιστά παραβίαση αυτού του δικαιώματος, της απάνθρωπης μεταχείρισης. Σημαντικό όμως σημείο στο άρθρο είναι ότι και οι συγγενείς μπορούν να το χρησιμοποιήσουν, ούτως ώστε να αποδείξουν και την παραβίαση των δικών τους δικαιωμάτων. Για 45 χρόνια  αυτά τα άτομα δεν έχουν πάρει καμιά πληροφόρηση και αυτή η συμπεριφορά από την τουρκική δημοκρατία κατά την άποψη του Δικαστηρίου συνιστά παραβίαση.3. Το δικαίωμα της προστασίας της ζωής με την λογική ότι αν αυτά τα άτομα, έχουν βρεθεί ότι έχουν σκοτωθεί ενδεχόμενα η Τουρκία να είναι υπόλογη για την στέρηση της ζωής τους. Αυτό το δικαίωμα  συμπεριέχει και την ευθύνη της Τουρκίας να αναλάβει τέτοιες έρευνες για να διαπιστώσει αν τα άτομα αυτά  πράγματι δεν βρίσκονται σε ζωή.

Είναι σημαντικό να τονιστεί η αναποτελεσματικότητα της όλης προσπάθειας, ότι μέχρι τώρα ότι και αν έκαναν αυτά τα άτομα δεν μπορούν να πάρουν οποιεσδήποτε πληροφορίες. Δεν υπάρχει τρόπος αυτά τα άτομα να μάθουν τι έχουν γίνει οι συγγενείς τους και αυτό από μόνο του συνιστά παραβίαση.

Βέβαια κάτι που οφείλουμε να αναρωτηθούμε είναι ο  λόγος  γιατί οι άνθρωποι αυτοί συνεχίζουν μέχρι σήμερα να λείπουν. Σαν εικασία, σαν σκέψη, το γεγονός  ότι είναι Έλληνες, Χριστιανοί Ορθόδοξοι, Ελληνικής  (και Κυπριακής ) υπηκοότητας, δηλαδή αυτή η διάκριση όσον αφορά την θρησκεία, τη γλώσσα και την εθνική τους καταγωγή είναι ο λόγος που εξακολουθούν να είναι σήμερα Αγνοούμενοι;

Όσον  αφορά τη Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων  (ΔΕΑ), την οποία στηρίζουν και εναποθέτουν τις ελπίδες   για την διακρίβωσης της  τύχης των Αγνοουμένων συγγενών τους, οι  Επιτροπές Ελλάδας,  Κύπρου και Ηνωμένου Βασιλείου, οι συγκεκριμένοι και περιοριστικοί όροι εντολής  με τους οποίους δεσμεύεται, επιτρέπει την εξέταση των υποθέσεων Αγνοουμένων ατόμων από το Δικαστήριο, διότι η Τουρκία η ίδια δεν είναι μέρος στη διαδικασία και βεβαίως η Διερευνητική δεν μπορεί να αποδώσει ευθύνες και είναι ακριβώς αυτό που προσπαθεί  το Δικαστήριο.

Ξέρουμε όλοι ότι το δικαστήριο έχει  κηρύξει την Τουρκία υπόλογη  για παραβίαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και όπως είναι το σύστημα, έχουν επιβληθεί  κάποιες αποζημιώσεις ( Μάιος 2014). Δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Το ζητούμενο είναι ότι αυτή η παραβίαση είναι συνεχιζόμενης μορφής. Αυτό δημιουργεί ευθύνη στην Τουρκία να σταματήσει να κάνει εκείνο που δημιουργεί την παραβίαση, δηλαδή να σταματήσει να αποστερεί τους συγγενείς από το να μάθουν πληροφορίες   για τους δικούς τους  ή να σταματήσει να μην κάνει διερεύνηση της υποθέσεων αυτών.

Οι νομικές αρχές  έχουν ήδη χαρτογραφηθεί σε μεγάλο βαθμό. Το πρόβλημα μας  και είναι σοβαρό, είναι τα γεγονότα. Ποιος είδε για τελευταία φορά τον Αγνοούμενο; Που τον είδε; Ποιος τον κρατούσε; Ο τουρκικός στρατός σε περιοχή που έλεγχε ή τον έπιασαν Τουρκοκύπριοι, ίσως  και άτακτοι  και τον επήραν;  Αυτά  τα προβλήματα  πρέπει να εξεταστούν και  αυτή την προσπάθεια πρέπει να συντονίσουμε.

Στα πλαίσια της σημερινής συζήτησης,  του τίτλου που έχει δοθεί και σχετικά με τις προοπτικές  για το θέμα των Αγνοουμένων στην Κύπρο, πρέπει να προσεγγίσουμε και μια άλλη διάσταση. Την  θέση αυτή, ορθή ή λανθασμένη,  απλώς τη θέτω για σκοπούς συζήτησης και αφορά τους  πολίτες της Ελληνικής Δημοκρατίας οι οποίοι είναι Αγνοούμενοι. Η Ελληνικής Δημοκρατία θα μπορούσε να πάρει το δρόμο που η Κυπριακή Δημοκρατία έχει πάρει, να καταχωρήσει δηλαδή διακρατική προσφυγή εναντίον της Τουρκίας  για τα 83 άτομα, τα οποία είναι πολίτες της. Πιστεύουμε ακράδαντα σε πολλαπλά οφέλη για το θέμα μας, από αυτή την ενέργεια. Είναι σημαντικό να τονίσουμε και την ηθική ικανοποίηση των οικογενειών των Αγνοουμένων, ότι το κράτος μας έμπρακτα δηλώνει την υποστήριξη του στους συγγενείς και την αναζήτηση των πολιτών του, που εξαφανίστηκαν κατά την παράνομη εισβολή της  Τουρκίας στην Κύπρο. Γιατί δηλαδή η Δανία να καταχωρεί προσφυγή για Δανό υπήκοο ο οποίος είναι Κουρδικής καταγωγής και να κερδίζει και η Ελληνική Δημοκρατία να μην το κάνει;

Συνεχίζοντας στην ίδια διάσταση και για τους σκοπούς της σημερινής μας συζήτησης,  υπάρχει ενδεχόμενο η Κυπριακή Δημοκρατία η ίδια να έχει κάποιαν ευθύνη γι’ αυτή την καθυστέρηση στα 45 χρόνια της μη διερεύνησης της τύχης των Αγνοουμένων; Μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία να είναι υπόλογη διότι δεν πήρε τα κατάλληλα μέτρα για να διακριβώσει η ίδια ποιοι είναι θαμμένοι στις δικές μας περιοχές;

Τελειώνοντας θα ήθελα να εκφράσω μια ακόμη διαπίστωση. Η νομική αρένα στο πολύχρονο θέμα των Αγνοουμένων για λόγους που κατά την εκτίμηση μου εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες δεν έχει χρησιμοποιηθεί αρκετά. Υπάρχει κατά την δική μου άποψη μια εκούσια αποχή από νομικές διαδικασίες και μια ευλαβική προσήλωση στην  επίλυση του ανθρωπιστικού μας θέματος στα πλαίσια και κάτω από την «ομπρέλα» της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μετά από 45 χρόνια είναι αρκετό;

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας»